هواگیری پمپ آب فرآیند مهمی است که به حذف هوای اضافی از داخل پمپ و لوله‌ها کمک می‌کند. این هوا می‌تواند باعث شود پمپ به درستی کار نکند، فشار آب کاهش یابد، و پمپ زودتر خراب شود. استفاده از این تکنیک‌ها می‌تواند به طولانی‌تر شدن عمر پمپ و کارکرد بهتر آن کمک کند. در بین پمپ‌های آب خانگی؛ انواعی از پمپ‌های اتومات یا خود تنظیم کننده هم وجود دارند؛ به این صورت که نیازی به هواگیری ندارند زیرا خودشان به صورت اتوماتیک هوا را تخلیه می‌کنند و نیازمند عمل هواگیری نیستند و عمل هواگیری یا پرایم را خودشان اتوماتیک‌وار انجام می‌دهند؛ بنابراین بایستی قبل از باز کردن پمپ؛ از نوع دستگاه و اتومات بودن یا نبودن آن اطمینان حاصل کرد. در این مقاله از فرازین صنعت، ما راه‌های ساده و کاربردی برای خارج کردن هوا از پمپ‌ها را معرفی می‌کنیم و نشان می‌دهیم که چگونه این کار می‌تواند عملکرد پمپ را بهبود ببخشد و از خرابی‌های احتمالی جلوگیری کند.
علائم و نشانه‌های هواگیری پمپ آب خانگی
صدای غیرعادی پمپ: وقتی هوا در پمپ گیر می‌کند، ممکن است صداهایی مانند غرش یا گلوگاه شنیده شود. این صداها ناشی از ارتعاش هوا و آب داخل پمپ است که می‌تواند نشانه‌ای از وجود هوا باشد.
کاهش فشار آب: هوا گرفتن می‌تواند باعث شود پمپ به درستی آب را پمپاژ نکند و در نتیجه فشار آب خروجی کاهش یابد. این امر به خصوص هنگام استفاده از شیرها یا دوش‌ها مشهود است.
جریان ناپایدار آب: اگر متوجه شدید که جریان آب از شیرها گاه به گاه قطع و وصل می‌شود یا ناپایدار است، این می‌تواند نشانه‌ای از وجود هوا در سیستم باشد.
خاموش و روشن شدن خودکار پمپ: اگر پمپ آب به صورت خودکار خاموش و روشن می‌شود بدون اینکه دلیل مشخصی برای آن وجود داشته باشد، احتمال دارد که هوا در خطوط لوله یا خود پمپ وجود داشته باشد.
افزایش مصرف انرژی: وجود هوا در پمپ می‌تواند باعث شود پمپ برای تولید فشار کافی، انرژی بیشتری مصرف کند. این امر می‌تواند منجر به افزایش قابل توجه در مصرف برق شود.
چکه کردن یا نشتی در اتصالات: گاهی اوقات، هوا در سیستم می‌تواند فشار داخلی را به قدری افزایش دهد که منجر به نشتی از اتصالات یا شیرآلات شود.
رفع این مشکلات معمولاً با اجرای روش‌های هواگیری مانند استفاده از شیرهای هواگیری، باز و بسته کردن شیرهای مختلف در سیستم لوله کشی، یا اجرای یک روش هواگیری سیستماتیک انجام می‌شود. در مواردی که مشکلات ادامه دارند، ممکن است نیاز به مراجعه به یک تکنسین حرفه‌ای باشد تا بررسی‌های دقیق‌تری انجام دهد.
روش هواگیری پمپ آب خانگی: روش‌های ساده و کاربردی
برای هواگیری پمپ آب خانگی، می‌توانید با روش‌های ساده ولی مؤثری مانند باز و بسته کردن شیرهای آب در نقاط مختلف سیستم به صورت متناوب، اجازه دهید هوا خارج شود. همچنین استفاده از شیرهای هواگیری خودکار که به طور خودکار هوای داخل سیستم را تخلیه می‌کنند، یک راه حل عملی است. این تکنیک‌ها به بهبود عملکرد پمپ کمک کرده و از بروز مشکلات جدی جلوگیری می‌کنند. ساده و کاربردی برای هواگیری پمپ آب خانگی به شرح زیر است:
1-هواگیری با استفاده از شیر هواگیر
روش هواگیری با استفاده از شیر هواگیر یکی از روش‌های موثر و مستقیم برای خارج کردن هوای محبوس در سیستم‌های پمپاژ آب است. شیر هواگیر یک قطعه مکانیکی است که به صورت خودکار یا دستی عمل می‌کند و در بالاترین نقاط سیستم لوله‌کشی نصب می‌شود، جایی که هوا تمایل دارد جمع شود. شیر هواگیر طراحی شده است تا هوای داخل سیستم را به بیرون هدایت کند و مانع از تشکیل حباب‌های هوا شود که می‌تواند فشار آب را کاهش دهد و باعث خرابی پمپ شود. وقتی هوا به این شیر می‌رسد، شناور داخل شیر تغییر وضعیت می‌دهد و باعث باز شدن مسیر تخلیه می‌شود تا هوا خارج شود. پس از خروج هوا، شناور دوباره به حالت اولیه بازمی‌گردد و مسیر تخلیه را می‌بندد.
این روش به ویژه برای سیستم‌های گرمایشی و خنک‌کننده و همچنین در سیستم‌های آبرسانی که دارای شبکه‌های پیچیده لوله‌کشی هستند، بسیار مفید است. استفاده از شیر هواگیر به صورت منظم می‌تواند به حفظ کارایی پمپ و کاهش دفعات نیاز به تعمیرات کمک کند.
نصب شیر هواگیر باید در بالاترین نقاط سیستم یا نزدیک به پمپ انجام شود، جایی که هوا تمایل دارد انباشته شود. برای کارایی بهتر، مهم است که شیر هواگیر به طور منظم بررسی و تمیز شود تا از گرفتگی و خرابی جلوگیری شود.
2-هواگیری با استفاده از شیر خروجی
روش دوم برای هواگیری پمپ آب خانگی، استفاده از شیر خروجی است. این روش یک تکنیک مستقیم و کاربردی برای خارج کردن هوا از سیستم پمپ آب است که بویژه در مواقعی که دسترسی به شیر هواگیر مشکل است، می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
در این روش، شیر خروجی آب (که معمولاً در نقطه‌ای از سیستم قرار دارد که آسان‌ترین دسترسی به خروجی آب را فراهم می‌کند) استفاده می‌شود تا هوای محبوس در داخل لوله‌ها یا خود پمپ را تخلیه کند. با باز کردن این شیر و اجازه دادن به جریان آب، هوای داخل سیستم به همراه آب به بیرون رانده می‌شود. این شیر معمولاً در پایین‌ترین نقطه سیستم یا در نزدیکی پمپ نصب می‌شود تا اطمینان حاصل شود که همه هوای محبوس به راحتی خارج می‌شود. برای اجرای این روش، پمپ باید روشن باشد تا فشار آب کمک کند به خارج کردن هوا از سیستم. باز کردن شیر باید تا زمانی ادامه یابد که هوایی در خروجی آب دیده نشود و فقط آب خالص خارج شود.
3-هواگیری با استفاده از لوله فلکس
روش سوم برای هواگیری پمپ آب خانگی، استفاده از لوله فلکس است. این روش به خصوص در مواردی که پمپ در محلی قرار دارد که دسترسی به شیرهای هواگیر یا خروجی محدود است، مفید و کاربردی است. لوله فلکس، که یک لوله انعطاف‌پذیر است، به پمپ متصل می‌شود و به نقطه‌ای بالاتر از پمپ هدایت می‌شود تا هوا به طور طبیعی به بالا حرکت کند و از سیستم خارج شود. این روش از خاصیت طبیعی هوا برای حرکت به سمت بالا استفاده می‌کند و به این ترتیب، هوای محبوس در پمپ و لوله‌ها به راحتی خارج می‌شود. نصب لوله فلکس باید به گونه‌ای باشد که انتهای باز لوله در بالاترین نقطه سیستم قرار گیرد تا اجازه دهد هوا از آن خارج شود. برای بهره‌برداری از این روش، پمپ باید فعال باشد تا با ایجاد جریان آب، هوای محبوس به همراه آب از لوله فلکس به بیرون رانده شود. این روش به ویژه برای سیستم‌های پمپاژ که دارای مسیرهای پیچیده یا محل‌هایی با دسترسی محدود هستند، بسیار مؤثر است و می‌تواند به بهبود عملکرد و کارایی پمپ کمک کند، ضمن اینکه به حفظ و نگهداری آسان‌تر سیستم نیز کمک می‌کند.
علت هوا گرفتن پمپ آب خانگی
در بررسی علت هوا گرفتن پمپ آب خانگی؛ می‌توان به چندین مورد مهم اشاره کرد که در ادامه مقاله به این موارد اشاراتی خواهیم کرد:
🔷 خرابی و پارگی واشر یا اورینگ:
این مشکل به دلیل‌عدم آب‌بندی صحیح واشر و اورینگ واقع می‌شود؛ در اثرعدم آب‌بندی یا انجام آب‌بندی صحیح؛ به دلیل قدرت مکندگی پمپ؛ آب‌بندی دستگاه مقاومت مناسبی در برابر آن از خود نشان نمی‌دهد و پمپ از بیرون هوا را جذب کرده و دچار نشتی می‌گردد و کارکرد صحیح خود را از دست می‌دهد.
🔷 نارسایی آب کافی به پمپ یا خالی شدن مخزن از آب:
این معظل در اثر دو عامل عمده ممکن است اتفاق بیفتد که می‌تواند به علت ایجاد رسوبات و جرم در مجاری ورودی به داخل پمپ باشد یا در اثر اختلال در فشار آب به دلیل کم شدن آب تانکر یا قطعی آب شهری باشد. در اثر این موارد پمپ نمی‌تواند آب کافی را جذب نماید و به جای آن به علت نیروی مکندگی خود؛ هوا را جذب می‌کند و این هوا در سیستم پمپ باقی مانده و باعث اختلال در عملکرد می‌گردد.
🔷 شکستگی پوسته پمپ:
این مورد یکی از دلایلی است که باعث هوا گرفتن پمپ خواهد شد که از علائم آن می‌توان به خیس بودن بدنه پمپ همراه با ریختن مقداری آب زیر پمپ اشاره کرد. از عوامل موثر در ایجاد شکستگی یا ترگ پوسته پمپ می‌توان به جنس پمپ آب، میزان خروجی آب در پمپ، استاندارد نبودن محل نصب دستگاه پمپ وعدم تنظیم ارتفاع پمپ، عدم کارایی مناسب و صحیح اتومات پمپ، سرمای شدید فصول سرد سال اشاره کرد.
🔷 شکستگی لوله کشی و تاسیسات آب ساختمان:
این عامل هم می‌تواند باعث جذب هوا به داخل دستگاه مکنده پمپ و در نهایت اختلال عملکردی پمپ شود.
🔷 یخ زدگی دستگاه پمپ در اثر سرمای هوا
از این رو به منظور هواگیری پمپ آب؛ که در اثر هر کدام از عوامل ذکر شده در فوق ایجاد شده است؛ قبل از عمل هواگیری بایستی به رفع عاملی که باعث ایجاد این مشکل شده است اقدام و سپس به انجام هواگیری دستگاه پرداخت.
اقدامات لازم برای جلوگیری از هواگیری
به منظور جلوگیری برای نیاز به عمل هواگیری پمپ آب؛ اقدامات پیشگیرانه موثری وجود دارد که انجام عمل هواگیری را به تاخیر می‌اندازد و از نیاز به عمل هواگیری می‌کاهد. این اقدامات پیشگیرانه شامل موارد ذیل است:
🔵 هنگام نصب پمپ آب خانگی؛ آموزش هواگیری پمپ آب را از نصاب درخواست نمایید.
🔵 سرویس‌های سالیانه مراقبت و نگهداری پمپ را از شرکت متبوع خود درخواست نمایید.
🔵 اگر به این نتیجه رسیدید که پمپ شما گرفته است؛ از زدن ضربه یا اعمال فشار مکانیکی بر آن قطعا خودداری نمایید.
🔵 در فصول سرد سال از پوشش پشم شیشه و عایق دما برای شوفاژخانه استفاده نمایید.
🔵 در زمان قطعی آب شهری به صورت مکرر؛ پمپ آب خود را خاموش نمایید.
مشکلات ایجاد شده بابت هواگیری نکردن پمپ آب
هوا گرفتن پمپ آب یکی از دلایل سوختگی پمپ و از کار افتادگی آن محسوب می‌شود؛ به این علت که پمپ هوای دچار عارضه گرفتگی؛ ممکن است ساعت‌ها بدون وجود آب کار کند؛ بر این اساس بایستی همواره به سرویس‌های دوره‌ای و هواگیری‌های منظم توجه ویژه داشت. بر همین اساس اگر متوجه شدید که دستگاه پمپ؛ گردش آب را به خوبی انجام نمی‌دهد بایستی سریعا اقدام به عمل هواگیری کرد؛ در غیر این صورت با سوختگی سیم پیچ و نهایتا پمپ مواجه خواهید شد. در هواگیری پمپ آب بایستی به این مطلب توجه داشت که هر زمان مقدار هوای موجود داخل دستگاه پمپ؛ از یک میزان مشخصی بالاتر رود زمان مناسب برای هواگیری پمپ آب فرا رسیده است.
