اجزای گیربکس صنعتی شامل قسمت‌های مختلفی است که با همکاری هم نیرو و گشتاور لازم را انتقال می‌دهند. همچنین براساس نیاز به کاهش یا افزایش سرعت الکتروموتور کمک می‌کنند. برای این که بهتر متوجه سازوکار گیربکس صنعتی شوید، آشنایی کامل با اجزای آن ضرورت دارد.
اجزای گیربکس صنعتی
اجزای گیربکس صنعتی شامل چرخ دنده، آب بندی، سیستم روانکاری، بلبرینگ، شفت و پوسته است:
شفت‌های ورودی و خروجی
گیربکس‌های صنعتی از دو الی چند شفت تشکیل شده اند. شفت‌های ورودی وظیفه دریافت نیرو از محرک اصلی مانند الکتروموتور را به عهده دارد. شفت‌های خروجی نیز این نیرو را به قطعه محرک مانند پمپ و… ارسال می‌کنند. از دیگر شفت‌ها می‌توان به شفت میانی اشاره کرد که همانطور از نامش پیداست، نیرو را بین طبقات مختلف چرخ دنده‌ها جابجا می‌کند. از نظر نوع، شفت گیربکس‌ها به دو شکل هالوشفت و سالیدشفت وجود دارند.
پوسته یا همان بدنه
پوسته گیربکس شامل بخشی است که اجزای داخلی را درون خود گنجانده است. این قسمت باید مقاومت بالایی داشته باشد و از اجزای داخلی در برابر عوامل خارجی مانند فشار، ضربه و آلودگی محافظت کند. در واقع اجزای داخلی به کمک بدنه کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و ایجاد هماهنگی وعدم جابجایی آن‌ها تا حدودی به پوسته بستگی دارد.
سیستم روانکاری
روان کننده‌ها شامل روغن دنده یا گریس است که از پوسیدگی این ابزار جلوگیری می‌کنند و موجب کاهش سطح اصطکاک و از بین بردن دما می‌شوند. برای استفاده از روانکاری باید روغن به خوبی داخل گیربکس به گردش درآید.
بلبرینگ گیربکس یا یاتاقان
بلبرینگ با نام‌های دیگر یاتاقان و رولبرینگ شناخته می‌شود و وظیفه پشتیبانی از شفت را به عهده دارد. این قسمت موجب کاهش اصطکاک و تنظیم چرخش شفت می‌شود.
چرخ دنده
چرخ دنده یکی از اصلی‌ترین قسمت اجزای گیربکس صنعتی است که به مدل‌های مختلف تقسیم می‌شود. این بخش با توجه به دندانه‌ها به دنده ساده، مخروطی، هلیکال و… وجود دارد.
آب‌بندی گیربکس
آب‌بندی یا سیل مکانیکی با هدف پیشگیری از نشست روان کننده و انتقال آلاینده‌ها به داخل گیربکس بنا شده است. این بخش میان اتصال شفت به دنده گیربکس حضور دارد و از متریال پلاستیک ساخته می‌شود که به طور کامل عایق است.
در بخش‌های دیگر نیز مانند سوپاپ هوا و درپوش تخلیه روغن، واشرهای مناسبی به عنوان آب‌بندی وجود دارد.
لوازم جانبی
با توجه به کاربرد گیربکس صنعتی از لوازم جانبی مختلف مانند فلنج خروجی، بازوی گشتاور، سنسور حرارتی، شیرینک دیسک و… استفاده می‌شود. تهیه این لوازم از بروز بسیاری از مشکلات احتمالی جلوگیری و به نگهداری بهتری دستگاه کمک می‌کند.
اجزای گیربکس حلزونی
گیربکس حلزونی یکی از پرکاربردترین گیربکس‌های صنعتی است که به دلیل طراحی خاص و ساده در زمینه‌های مختلف استفاده می‌شود. این ابزار به کمک پایه یا فلنج به راحتی قابل نصب در جهات مختلف است و می‌توان از آن به عنوان گیربکس بالابر ساختمانی استفاده کرد. از ویژگی‌های مهم این ابزار می‌توان به‌عدم برگشت‌پذیری و زاویه ۹۰ درجه ورودی نسبت به خروجی آن اشاره کرد.
در موارد زیر با اجزای گیربکس این تیپ آشنا می‌شوید:
◀چرخ دنده و ماردون
◀شفت و فلنج
◀لوازم جانبی
◀پوسته گیربکس
◀بلبرینگ
◀کاسه نمد
اجزای گیربکس هلیکال مستقیم
گیربکس هلیکال یا همان شافت مستقیم یکی دیگر از رایج‌ترین و قدیمی‌ترین گیربکس‌های صنعتی است. این ابزار از چرخ دنده‌های هلیکالی و مورب تشکیل می‌شود و بدنه‌ای از جنس فولاد یا چدن دارد. بازدهی این ابزار حدود ۸۰ الی ۹۵ درصد است و چرخ دنده‌های آن با جنس فولاد آلیاژی از استحکام زیادی برخوردار هستند. از مدل‌های گیربکس هلیکال برای افزایش یا کاهش گشتاور استفاده می‌کنند که در موارد زیر با اجزای تشکیل دهنده آن آشنا می‌شوید:
◀پوسته
◀چرخ دنده
◀کاسه نمد
◀محور ورودی و خروجی
◀یاتاقان
◀درپوش کنترل روغن و بازبینی
◀اجزای گیربکس بول هلیکال
گیربکس بول هلیکال همانطور که نامش پیداست از مشخصات دو گیربکس هلیکال و بول ساخته می‌شود. این ابزار برای گشتاور بالا و انتقال قدرت کارایی دارد و معمولاً این قدرت را به سیستم‌هایی همچون پمپ، ژنراتور و… می‌رساند. این گیربکس تشکیل شده از دو بخش پویا و استاتیک است که با تداخل دو دنده هلیکال با یکدیگر کار می‌کند و به دلیل طراحی عالی و عملکرد بی‌نظیر در موتورهای بزرگ صنعتی حضور پررنگی دارد. همچنین در صنایع مهم نفت، گاز و پتروشیمی از آن استفاده می‌کنند.
در موارد زیر به اجزای گیربکس بول هلیکال اشاره می‌کنیم:
◀پوسته
◀بلبرینگ شفت
◀دنده‌های مارپیچ و مخروطی
◀پینیون ورودی
◀پینیون شافت خروجی
◀خارهای نگه دارنده
◀سوپاپ هوا
اجزای گیربکس هلیکال شفت موازی
این گیربکس برای زمینه‌های گسترده‌ای کاربرد دارد و به دو صورت عمودی و افقی قابل نصب است. ساختار این گیربکس بسیار شبیه گیربکس‌های شافت مستقیم است، با این تفاوت که شافت خروجی و ورودی به صورت موازی ایجاد شده اند. سایزهای مختلفی از گیربکس هلیکال شفت موازی را می‌توانید خریداری کنید و گشتاور خروجی ۲۵۰۰ الی ۱۴۰۰۰۰۰ نیوتن متر را در بر میگیرد. نسبت‌های آن نیز بین ۱.۲۵ و ۴۰۰ وجود دارد. ویژگی‌های این گیربکس صنعتی شامل استحکام بالا، مقاومت بالا در برابر ارتعاشات و حجم کوچک‌تر نسبت به سیستم‌های هلیکال مشابه است. در موارد زیر به اجزای گیربکس این مدل آشنا می‌شوید:
◀چند جفت چرخ دنده
◀بلبرینگ
◀واشر و آب‌بندی
◀سوپاپ هوا
◀لوازم جانبی مانند فلنج، شرینک دیسک و بک استاپ
◀شفت خروجی
اجزای گیربکس خورشیدی
گیربکس خورشیدی به نام‌های دیگر مانند گیربکس ستاره ای، دنده سیاره ای، دنده خورشیدی و ستاره‌ای شهرت دارد و به عنوان مثال گیربکس sew از برند آلمانی میباشد و در میان این نوع گیربکس قرار میگیرد یکی از جدیدترین گیربکس‌های صنعتی شناخته شده میباشد. نحوه قرارگیری چرخدنده‌ها و حرکت آن‌ها دلیل نام‌گذاری این نام به خورشیدی است. راندمان بالا، استحکام و عملکرد گیربکس نسبت به دیگر گیربکس‌های صنعتی بیشتر است و به دلیل مقاومت بالای آن موجب انتقال گشتاور بالاتری می‌شود. تعداد دور گیربکس خورشید با توجه به میزان کاهش دور مشخص می‌شود و نسبت دورهای آن در هر طبقه به طور جداگانه تغییر می‌کند.
در موارد زیر با اجزای تشکیل دهنده آن آشنا می‌شوید:
◀چرخ دنده خورشیدی اصلی
◀چرخ دنده پینیون
◀قفسه یا محفظه
◀چرخ دنده رینگی یا رینگ داخلی
